Działki rolne zlokalizowane są z reguły w spokojnych i malowniczych okolicach. Ponadto do ich zakupu zachęca także często atrakcyjna cena. Potencjalni nabywcy muszą jednak liczyć się z faktem, że zakup tego rodzaju gruntu może skutkować wydłużeniem czasu rozpoczęcia budowy wymarzonego domu.

Dom najłatwiej wybuduje rolnik

Zbudować dom na działce rolnej najprościej będzie rolnikowi, ponieważ nie będzie musiał on przechodzić przez skomplikowany proces zmiany statusu działki z rolnej na budowlaną. Według ustawy rolnik powinien posiadać nieruchomości rolne o łącznej powierzchni nieprzekraczającej 300 ha. Nie wystarczy jednak tylko posiadać działkę rolną. Osoba mająca status rolnika musi ponadto uprawiać grunt przez minimum 5 lat oraz posiadać kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego. Po wybudowaniu domu jednorodzinnego grunt ten nadal pozostaje gruntem rolnym. Budowa domu jest postrzegana jako obiekt niezbędny do prowadzenia działalności przez rolnika. Tak zabudowaną działkę rolną określa się siedliskiem.

Budowa domu przez nie rolnika

Aby osoba nie będąca rolnikiem mogła wybudować dom na działce rolnej, musi przekształcić jej status z rolnej na budowlaną. Oprócz tego, że proces ten jest skomplikowany, to bywa również kosztowny. Pierwszym krokiem jest zweryfikowanie zapisów wynikających z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli został on uchwalony na danym terenie, to jedynym wyjściem jest złożenie wniosku o zmianę planu. Jeśli działka nie jest objęta takim planem, to niezbędne będzie wystąpienie o warunki zabudowy. Następnie będzie trzeba wystąpić o zmianę przeznaczenia działki na cele nierolnicze. Wyłączenie z produkcji rolnej gruntów rolnych najwyższej klasy I-III wymaga zgody ministra właściwego ds. rozwoju wsi, a niższej klasy – starosty.

W celu uzyskania zgody na odrolnienie konieczne jest wniesienie opłaty jednorazowej w ciągu 60 dni od uprawomocnienia się decyzji. Oprócz tego co roku będzie trzeba uiszczać opłatę. Koszt takiego odrolnienia oraz opłaty roczne uzależnione są od klasy gruntu i od jego powierzchni.

Warto wiedzieć również o tym, że działka nie może przekroczyć 1 ha powierzchni, aby nie rolnik mógł wybudować na niej dom. Ponadto nie można zapominać, że istnieje tzw. prawo do pierwokupu przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Prawo dotyczy działek, których obszar wynosi między 30 a 99,9999 arów. Kwestia ta nie dotyczy jednak działek do 50 arów, z budynkiem wybudowanym przed 30.04.2016 r. KOWR musi natomiast wydać zgodę na zakup gruntu rolnego pod zabudowę dla obszarów równych bądź przekraczających 1 ha.

Co można wybudować na działce rolnej bez pozwolenia?

Obecnie na gruntach rolnych bez pozwolenia na budowę można wybudować domek letniskowy, którego celem będzie zamieszkanie wyłącznie sezonowe. Dodatkowo powierzchnia takiego budynku nie może być większa niż 35 mkw., musi on być parterowy (ewentualnie z nieużytkowym poddaszem), a na każde 500 mkw. działki może przypaść wyłącznie jeden taki domek letniskowy.